Wegwijs in onlinecursussen
Online staan duizenden cursussen, lezingen en opleidingen klaar. Met een paar klikken leer, lees of hoor je over de meest uiteenlopende onderwerpen. Waardevol voor je carrière, persoonlijke ontwikkeling of gewoon voor de lol. Waar volg je welke onlinecursussen?
Tekst: Daan Vermeer en Cleo Scheerboom
Een interessante cursus was niet eerder zo bereikbaar. In dit artikel geven we suggesties voor opleidingen en cursussen die je online kunt volgen. Dat doen we voor Nederlandse opleiders, maar ook voor internationale topuniversiteiten. En ook platforms en individuen die hun kennis via sociale media delen, komen aan bod. De verschillende opleiders staan gerangschikt op categorie. Hoewel dit artikel de weg wijst naar meer dan 20.000 cursussen en trainingen, is het verre van volledig. De Geldgids ontvangt graag tips over opleiders die nog missen in dit overzicht (via geldgids@consumentenbond.nl).
Nederlandse universiteiten en hogescholen
Open Universiteit
In beginsel biedt de Open Universiteit online opleidingen aan die je in je eigen tempo volgt. Die zijn daardoor goed te combineren met werk en vrije tijd. De ruim 600 cursussen uit de universitaire bacheloropleidingen kun je ook los volgen. Ze gaan bijvoorbeeld over de culturele revolutie in Nederland rond 1900, of over gezondheidspsychologie. Een vooropleiding is niet nodig. Het collegegeld voor cursussen bedraagt meestal zo’n €189 tot €378 (https://www.ou.nl/mini-colleges).
Universiteit van Amsterdam
Op de website van de Universiteit van Amsterdam (UvA), naar studentenaantallen de grootste universiteit van Nederland, staan 275 modules en open colleges. Een cursus van een dag of een enkel hoorcollege, bijvoorbeeld over culinaire geschiedenis of over de Bijbel en de Koran, kost zo’n €200. Bij langere cursussen krijg je soms korting op het lesgeld als je geen examen doet of wanneer je de cursus online volgt. Zo bedraagt het lesgeld bij het Instituut voor Interdisciplinaire Studies van de UvA omgerekend €70 per Europese studiepunt (28 studie-uren), terwijl het tarief met examen op €150 per studiepunt ligt. Het lesgeld voor een uitgebreidere module loopt snel op. De opleiding filantropie, een module van 8 bijeenkomsten van 2 uur per keer, kost bijvoorbeeld €1500. Sommige lezingen worden (ook) digitaal gegeven, veel cursussen zijn fysiek. (https://www.uva.nl/onderwijs/overig-onderwijs/open-uva-colleges/open-uva-colleges-contractonderwijs.html?cb).
Universiteit van Nederland
Op het platform van de Universiteit van Nederland staan ruim 600 mini-colleges die je gratis kunt bekijken. In die video’s beantwoorden universitair docenten en hoogleraren actuele vragen. Zo beantwoordt neuropsycholoog Erik Scherder van de Vrije Universiteit de vraag waarom je kippenvel kunt krijgen van muziek. En vertellen collega’s van andere universiteiten of je een oog kunt printen en waarom iedereen wil dat je normaal bent. (https://www.youtube.com/c/UniversiteitvanNederlandNL/).
Vrije Universiteit
Net als de UvA biedt de Vrije Universiteit (VU) cursussen en opleidingen in allerlei richtingen aan. Dat zijn er ruim 200, vaak vakken of onderdelen van het reguliere onderwijs. Die worden ook (weer) fysiek gegeven (https://studiegids.vu.nl/nl, selecteer in het filter ‘Contractonderwijs’).
Internationale topuniversiteiten
Harvard University
Via de website van deze Amerikaanse topuniversiteit volg je ruim 200 opleidingen en webinars. Die gaan over allerlei onderwerpen, en de prijzen variëren van €0 tot €700. Voor een aantal cursussen verwijst Harvard je door naar het platform edX (zie verderop in dit artikel). (https://online-learning.harvard.edu).
University of Cambridge
Het Institute of Continuing Education (ICE; Instituut voor Permanente Educatie) van de Britse universiteit van Cambridge biedt tal van onlinecursussen aan. Die duren 7 weken en gaan bijvoorbeeld over creatief schrijven, de kosmos of over online coaching. Het cursusgeld bedraagt tussen de €350 en €550), en voorkennis of een vooropleiding is niet noodzakelijk. (https://www.ice.cam.ac.uk).
Andere universiteiten
Veel universiteiten bieden hun onlinecursussen aan via platforms, zie verderop in dit artikel. Maar losse colleges en webinars staan vaak ook op hun YouTubekanalen. Zoek op YouTube naar de pagina’s van bijvoorbeeld de universiteit van Cambridge, Harvard, Oxford, Princeton, Stanford of Yale.
Internationale platforms
Alison
Op het onafhankelijke platform Alison staan bijna 3000 gratis cursussen. Die zijn ingedeeld naar tijdsduur: de zogenaamde certificaatcursussen duren tot 3 uur, diplomacursussen duren een dag en leergangen duren een halve week. Met Alison verbreed je vaardigheden, leer je iets bij of ga je de diepte in. Bijvoorbeeld over dementiezorgverlening, gegevensbescherming in de EU of honden trimmen. De cursussen zijn gratis, de certificaten en diploma’s niet: die kosten zo’n €17. Tegen betaling van €8 per maand staan er geen advertenties op de website en krijg je korting op de certificaten (https://alison.com).
Coursera
Behalve met flink wat universiteiten, werkt Coursera samen met vooraanstaande bedrijven. De diepgaande trainingen komen er bijvoorbeeld van Google en IBM. Je kunt er ook meer dan 4000 cursussen volgen die je in een dag afrondt. Bijvoorbeeld over bedrijfskunde, grafisch ontwerpen of storytelling. Ook interessant zijn bijvoorbeeld de cursussen over kunst aangeboden door het Museum of Modern Art uit New York, bijvoorbeeld www.coursera.org/learn/contemporary-art. Zo’n 1800 trainingen zijn gratis (https://www.coursera.org).
edX
Het platform edX is een samenwerking tussen Harvard en het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Daarop staan 3510 cursussen van in totaal 160 universiteiten wereldwijd. Die cursussen gaan over de meest uiteenlopende onderwerpen, zoals Microsoft Excel, elektrische auto’s, psychologie en ‘overtuigend schrijven en spreken in het openbaar’. Vaak kun je je gratis inschrijven en eraan meedoen. Je krijgt dan tijdelijk toegang tot video’s, artikelen en oefeningen. Zodra de cursus afloopt, stopt die toegang. Tegen betaling van een bescheiden bedrag krijg je onbeperkt toegang tot het cursusmateriaal. De 8 weken durende cursus over schrijven en spreken kost bijvoorbeeld €119. Voor dit bedrag ontvang je ook een certificaat (https://www.edx.org).
FutureLearn
Net zoals op edX en Coursera, staan er ontelbaar veel cursussen op FutureLearn. Die worden aangeboden door universiteiten en instituten wereldwijd, en variëren in thema’s en lengte. Een aantal daarvan zijn gratis, maar voor de meeste cursussen betaal je €36 per maand. Daarvoor krijg je wel een certificaat (https://www.futurelearn.com).
Verder zijn Udacity (https://www.udacity.com/), Udemy (https://www.udemy.com/), Skillshare (https://www.skillshare.com/) en The Great Courses (https://www.thegreatcourses.com/) andere grote platforms waar je on demand trainingen en opleidingen kunt volgen.
Werkgerelateerde cursussen
ICM
Via de site van de Nederlandse opleider ICM volg je enkele tientallen werkgerelateerde opleidingen. Die gaan vooral over projectmanagement, werken op afstand en persoonlijke effectiviteit en zijn vooral bedoeld voor ondernemers en professionals. De prijs is daar ook naar: de cursus ‘Werkgeluk in organisaties’ duurt bijvoorbeeld 2 dagen en kost €1395 (https://www.icm.nl).
Voor €30 per maand volg je via LinkedIn Learning zo veel van de 17.000 cursussen als je wilt. Bijvoorbeeld over Excel, het geven van de ideale elevator pitch of tekenen. Na het afronden van een cursus verschijnt er een certificaat op je gekoppelde LinkedIn-profiel. De eerste maand is gratis. En als je een jaarabonnement afsluit, betaal je per maand €20. Bevalt het niet, dan kun je vóór het aflopen van de gratis maand het abonnement zonder kosten beëindigen. (https://www.linkedin.com/learning/?trk=default_guest_learning).
NTI
Het Nederlands Talen Instituut (NTI) begon met een cursus Engels. Nu volg je er 850 opleidingen, van korte hobbycursussen tot aan masteropleidingen. In de cursussen leer je onder andere over huis & tuin, muziek of klussen. Voor elke cursus kun je eerst een gratis proefles volgen. Daarna betaal je per maand voor een studie. Zo kost de cursus ‘zelf klussen’ van 6 maanden in totaal €289. En de cursus Italiaans voor beginners van 8 maanden kost in totaal €304. Een certificaat kost €36 extra (https://www.nti.nl).
Schouten & Nelissen
Via een virtueel leslokaal biedt Schouten & Nelissen 128 opleidingen aan. Die gaan bijvoorbeeld over vitaliteit, stress, leidinggeven en advies geven. Ze zijn vooral bedoeld voor werknemers, en daarom zijn prijzen exclusief btw (www.sn.nl/).
De paraplu van NCOI
In de afgelopen jaren werd NCOI de grootste deeltijdopleider. Het kocht 20 andere instituten op die onder hun eigen label actief zijn, soms volledig online. Dit zijn enkele labels van de NCOI-groep: 112BHV, AALO, Bestuursacademie Nederland, Boertien Vergouwen Overduin, Computrain, EVC Centrum Nederland, Instituut Blankestijn, ISBW, Lectric, Luzac College, Luzac Hogeschool, Luzac Lyceum, Markus Verbeek Praehep, NCOI Opleidingen, NCOI Techniek & Veiligheid, NIBE-SVV, NTI, Online Academy, Opleiding.nl, Pro Education, ROVC, Scheidegger, Schoevers, SRM, Stage Instituut en Tio Teach. Ook LOI hoort binnenkort bij dit rijtje.
Overige platforms en scholen
GoodHabitz
Op GoodHabitz staan zo’n 150 onlinetrainingen die vooral gericht zijn op persoonlijke ontwikkeling. De eerste 14 dagen is toegang gratis. En ook via veel vakbonden, bibliotheken en werkgevers krijg je toegang tot de cursussen. Zo krijg je onbeperkt toegang tot GoodHabitz met een gratis Randstad-account. De trainingen zijn in het Nederlands en gaan bijvoorbeeld over ‘nepnieuws herkennen’, culturele diversiteit of brainstormen (https://www.goodhabitz.com/nl-nl/).
Nationale Handelsacademie (NHA)
Van taalcursussen tot aan trainingen over een eigen bedrijf starten en gitaarspelen: de NHA biedt zo’n 450 verschillende thuisstudies aan. Prijzen variëren en elke cursus is 15 dagen op proef te volgen (https://www.nha.nl).
School of Life
Volgens de School of Life leren mensen op school maar weinig over het leven zelf. Daarom geeft deze school cursussen over het emotionele en psychologische leven. Op het Britse YouTubekanaal komen thema’s als ‘relaties’, ‘carrière’, ‘schaamte’ en ‘de waarde van geld’ voorbij in korte uitlegvideo’s. Die zijn gratis te bekijken (https://www.youtube.com/c/theschooloflifetv). Tegen betaling volg je online Nederlandstalig onderwijs. Langdurige cursussen variëren van een jaaropleiding ‘Grote Denkers’ tot aan een reeks over kunstgeschiedenis, onder anderen gegeven door directeuren van het Rijksmuseum en het Mauritshuis. Ook kun je eenmalige lessen volgen, bijvoorbeeld over ‘De kunst van het gesprek’ en ‘Een baan om van te houden’. Daarnaast biedt de school online workshops (https://www.theschooloflife.com/amsterdam/).
Laudius
De Nederlandse website Laudius biedt ruim 300 verschillende thuisstudies aan. Je leert er bijvoorbeeld Arabisch voor beginners, aquarelleren of poëzie schrijven. Hoewel Laudius adverteert met ‘erkende thuisstudies’, zijn de opleidingen niet erkend door NVAO (https://www.nvao.net/nl) en niet ingeschreven in CROHO (https://www.rijksoverheid.nl/wetten-en-regelingen/productbeschrijvingen/inzage-centraal-register-opleidingen-hoger-onderwijs-croho). Een korte zelfstudiecursus zonder boeken, docent of diploma kost €99 (https://www.laudius.nl).
Cursussen van individuen
Ook op sociale media kun je terecht voor cursussen en lezingen. Het aanbod aan onlinecursussen op Instagram en Facebook is groot. De verschillen in kwaliteit van de aangeboden kennis helaas ook. Je kunt terugvallen op consumentenrecht als je ontevreden bent, maar houd rekening met uitzonderingen. Lees vooraf goed de voorwaarden en ken je rechten.
Doe onderzoek
Ga niet alleen af op de informatie van de verkoper. Aanbevelingen als ‘bewezen resultaat’ en ‘levenslang toegang tot het cursusmateriaal’ hebben in de praktijk weinig waarde. Lees voor je een cursus koopt reviews van anderen op onafhankelijke websites als Trustpilot en Google Review. Controleer aan de hand van het Kamer van Koophandel-nummer of de verkoper een ondernemer is. Alleen dan heb je recht op de wettelijke bedenktijd (zie hieronder). Bij de KvK vind je ook het adres. Dat geeft enige houvast, want een profiel op sociale media is zo verwijderd.
Wettelijke bedenktijd
Veel overeenkomsten die tot stand komen via internet kun je binnen 14 dagen annuleren. Zonder opgave van reden. Let op: voor digitale producten kan een verkoper een uitzondering maken op de wettelijke bedenktijd. Bijvoorbeeld bij een digitale cursus die je direct kunt downloaden of volgen binnen 14 kalenderdagen. Daar moet je als klant wel toestemming voor geven. Bijvoorbeeld door een hokje aan te vinken waarmee je bevestigt dat je afziet van je bedenktijd. Zeg altijd schriftelijk op, bijvoorbeeld via e-mail. Dan heb je bewijs.
Tussentijds stoppen
Ook sommige langere cursussen kun je op elk moment beginnen. En ook daarvoor geldt de bedenktijd van 14 dagen. Daarnaast kun je deze cursussen tussentijds opzeggen. Het Hof in Arnhem (ECLI:NL:GHARN:2012:BY2314) oordeelde dat een cursus een overeenkomst van opdracht is. Je kunt je geld terugvragen, ook al hanteert de verkoper zelf andere voorwaarden. Die mag wel gemaakte kosten in rekening brengen. Denk hierbij aan een vergoeding voor administratiekosten en de lessen die je hebt gevolgd.
Betaal met je creditcard
Heb je een creditcard met aflevergarantie betaal de cursus dan met je creditcard als de verkoper die mogelijkheid biedt. Dat geeft extra zekerheid, je creditcardmaatschappij kan voor jou de betaling namelijk terugvragen bij de verkoper. Mits het een ondernemer is. Bijvoorbeeld als je na betaling geen toegang tot het cursusmateriaal krijgt en de verkoper niet reageert op je klachten. Teruggave van je geld is geen garantie. Onder andere creditcards uitgegeven door International Card Services (ICS) bieden een aflevergarantie.
